ІІМ: 3,5 мың мал басы иелеріне қайтарылды

Абай облысында криминалдық полиция қызметкерлері жылқы ұрлаумен айналысқан қылмыстық топты ұстады. Топ төрт адамнан тұрған, – деп хабарлайды Polisia.kz.

Күдіктілердің 50-ден астам жылқы ұрлағаны анықталды. Олардың бірі шаруа қожалығын басқарған. Ұрланған малды далалы жерге апарып, етін сату үшін сойып отырған. Тірі жылқыларды КамАЗ-бен оңтүстік аймаққа, ал етті облыс базарларына апарған. Қаскөйлер қамауға алынды.

– Жалпы соңғы бес жылда мал ұрлығы 64%-ға азайды. Жыл басынан бері 419 мал ұрысы ұсталды. 65 қылмыстық топ жойылды. 3,5 мыңға жуық мал иелеріне қайтарылды. Айта кету керек, мал ұрлығы үшін мүлкі тәркіленіп, 12 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған, – деді ІІМ криминалдық полиция департаментінің бастығы Қанат Нұрмағамбетов.

Алматы, Түркістан және Батыс Қазақстан облыстарында да мал ұрлығын кәсіп еткен қылмыстық топтар анықталған болатын.  Қаскүнемдер ұрланған малды жүк көлігіне тиеп, әкетіп отырған. Негізгі күдіктілерден бөлек тасымалдаушылар және сатып алушылар да құрықталған.

Мал ұрлығы-малды жасырын ұрлау болып табылатын мүлікке қарсы қылмыс. Ең көп таралған Тарихи әртүрлілік-жылқы ұрлығы. Жылқы мен ірі қара малдан басқа қой мен ешкі де ұрланады.

Негізінен ұрлық жайылымнан, мал далаға қараусыз жайылымға шыққан кезде орын алады. Қылмысты ашуды көбінесе иелері өздері тежейді, олар жоғалған жануарларын өз бетінше іздей бастайды, ал құқық қорғау органдарына бір аптадан кейін, тіпті екі аптадан кейін жүгінеді, сонымен қатар иелері малды белгілеу процедурасын елемейді.

Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 27 желтоқсандағы №292 –VI Заңымен ҚР ҚК – нің “мал ұрлығы” 188-1-бабы-мал ұрлығынан қатардағы ұрлықты шектейтін норма енгізілді.

Мал ұрлығы үшін жаза күшейтілді, сондықтан үш мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады, сонымен қатар түзету жұмыстары түріндегі басқа да жазалар, бас бостандығын шектеу және мүлкі тәркіленіп, бес жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру қарастырылған.

Адамдар тобы алдын ала сөз байласу арқылы жасаған және ірі мөлшерде мал ұрлығы мүлкі тәркіленіп, үш жылдан жеті жылға дейін бас бостандығынан айыруға жазаланады (ҚР ҚК 188-1-бабының 1,2-тармағының 2-бөлігі).

Тұрғын үй-жайдың, кәсіпорынның, ұйымның, мекеменің, мал ауласының, қаламның немесе өзге де қойманың аулаға кіруімен бірнеше рет жасалған мал ұрлығы мүлкі тәркіленіп, бес жылдан он жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. (ҚР ҚК 188-1-бабының 1,2-тармағының 3-бөлігі).

Қылмыстық топ жасаған мал ұрлығы аса ірі мөлшерде мүлкі тәркіленіп, жеті жылдан он екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. (ҚР ҚК 188-1-бабының 1,2-тармағының 4-бөлігі).

Сатып алушылар ҚР ҚК – нің 196-бабына сәйкес “Қылмыстық жолмен көрінеу өндірілген мүлікті сатып алу немесе өткізу” бір жүз алпыс айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұлмен (бұл бүгінгі күні АЕК 3063 теңге-490 080 теңге) не түзеу жұмыстарымен, қоғамдық жұмыстарға 160 сағатқа дейінгі мерзімге тартумен не мерзімге тыйым салумен жазаланады қырық күнге дейін.

Егер қылмыс бірнеше рет жасалған жағдайда, 200 айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл түрінде не түзеу жұмыстарымен не 200 сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тарту арқылы не 50 тәулікке дейінгі мерзімге қамауға алу арқылы жаза тағайындалады.

Егер қылмысты адамдар тобы алдын ала сөз байласу арқылы жасаса, онда төрт мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір мың сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не төрт жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не мүлкі тәркіленіп, сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады немесе онсыз.

Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген, қылмыстық топ немесе адам өзінің қызметтік жағдайын пайдалана отырып жасаған іс-әрекеттер, –

бас бостандығын бес жылға дейінгі мерзімге шектеуге не мүлкі тәркіленіп немесе онсыз, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан үш жылға дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.