Алматы: шетелдегі күмәнді оқу орындарындағы теріс идеологиядан сақтандыру шаралары күшейтілген

Бүгінгі таңда шетелде білім алу – қазақстандық жастар үшін үлкен мүмкіндік саналғанымен, оның қауіпсіздік тұрғысынан өзіндік тәуекелдері де жоқ емес. Соңғы жылдары шетелдік білім беру мекемелеріне қатысты түрлі күмәнді деректер мен экстремистік идеологияны насихаттайтын ұйымдар санының артуы алаңдатарлық жағдайға айналып отыр.

Жастар арасында радикализация үдерісі және теріс идеологияларға тарту мәселесі жаһандық сипат алып отыр. Көптеген шетелдік оқу орындары мен орталықтары дін атын жамылып, жастарды экстремистік көзқарастарға бейімдеу арқылы қауіпті әрекеттерге итермелеуде. Мұндай мекемелер студенттерге агрессивті саяси немесе діни көзқарастарды таңып, олардың санасына теріс идеяларды сіңіреді.

Дүниежүзілік банк пен ЮНЕСКО мәліметтеріне сүйенсек, білім саласындағы радикалдану көрсеткіші көбіне сол елдердегі білім беру жүйесінің әлсіздігіне, саяси тұрақсыздық пен мәдени-діни ерекшеліктерге байланысты туындайды. Деректерге сәйкес, әлем бойынша радикалданған тұлғалардың 60%-дан астамы шетелде білім алу барысында теріс идеологиялық ағымдарға тартылған.

Қазақстаннан шетелге оқуға шығатын жастар саны да артып келеді. Ресми статистикаға сәйкес, соңғы бес жыл ішінде бұл көрсеткіш 15%-ға өсіп, қазіргі таңда 100 мыңға жуық студент шетелдік оқу орындарында білім алуда. Осы ретте, Алматы қаласының әкімдігі жастардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында бірқатар профилактикалық және түсіндіру шараларын іске асыруда.

Атап айтқанда, Алматы қаласы экстремизм мен терроризмге қарсы күресте тиімді тәжірибелерді қолдануда. Соңғы екі жылда қаланың білім беру мекемелері мен құқық қорғау органдары бірлесіп, 150-ден астам профилактикалық іс-шара өткізді. Оған 10 мыңнан астам студент қатысып, қажетті ақпаратпен қамтамасыз етілді.

Сонымен қатар, Алматы қаласында шетелдік оқу орындарымен байланысты тексеру жұмыстары да жолға қойылған. Арнайы құрылған комиссиялар 50-ден астам шетелдік жоғары оқу орнын тексеріп, олардың оқу бағдарламалары мен заңдылықтарын сараптаған. Тексеру нәтижесінде бес оқу орнының білім беру стандарттары Қазақстан мен халықаралық талаптарға сәйкес келмейтіні анықталған.

Алматы қалалық дін істері жөніндегі басқармасы мен арнайы қызметтер шетелде білім алып жатқан студенттерге тұрақты түрде мониторинг жүргізіп келеді. Қазіргі таңда шетелге шыққан 3 500 студенттің 70%-ы ақпараттық-кеңес беру қызметтерін пайдаланған болса, қалған 30%-ы теріс идеологияларға қарсы шаралар туралы мәлімет алған. Бұл – құқық қорғау органдары мен білім саласының бірлесе атқарған жұмысының нақты нәтижесі.

Бұдан бөлек, қала әкімдігі мен жастар ұйымдары 100-ден астам ақпараттық кампаниялар мен дәрістер ұйымдастырған. Оған 25 мыңнан астам студент қатысып, экстремизм мен радикализацияның алдын алу бойынша түсіндіру шараларына тартылды. 12 жоғары оқу орны мен колледжде 5 мыңнан астам студентке арналған арнайы тренингтер мен психологиялық кеңестер өткізілді. Бұл іс-шаралардың негізгі мақсаты – жастардың бойында толеранттылықты қалыптастыру және шетелде білім алу кезінде ықтимал теріс идеологиялардан сақтандыру.

Студенттер мен олардың ата-аналарына психологиялық қолдау көрсету де назардан тыс қалған жоқ. Алматыда бұл бағытта арнайы қызмет жүйесі құрылып, тәжірибелі психологтар мен дінтанушылар жастармен тығыз жұмыс жүргізуде. Жастар арасында жүргізілген сауалнама нәтижесіне сәйкес, шетелде білім алып жатқан студенттердің 22%-ы психолог мамандардың көмегіне жүгінген.

Алматы қаласының жастар ұйымдары да осы бағытта белсенді жұмыс жүргізіп келеді. Солардың бірі — «Төзімділік және бірігу» бағдарламасы. Бұл бастама жастар арасында діни экстремизмге қарсы иммунитет қалыптастырып, өзара түсіністік пен ашық қоғам құндылықтарын насихаттауда. Сонымен қатар, қаладағы оқу орындарында дінтанушылар мен психолог мамандар жастармен кездесулер өткізіп, радикализацияның алдын алу бойынша жүйелі сабақтар ұйымдастыруда.

Жалпы алғанда, Алматы қаласында шетелдегі күмәнді оқу орындарының ықпалынан жастарды қорғауға бағытталған кешенді шаралар жүзеге асырылуда. Бұл білім беру мекемелері, құқық қорғау органдары мен қоғамдық ұйымдардың бірлескен жұмысының нәтижесінде мүмкін болып отыр. Аталған бастамалар жастардың қауіпсіз, сапалы және саналы білім алуына жағдай жасап, теріс идеологиялардан сақтандыруға бағытталған нақты қадамдарды білдіреді.