20 жасқа дейінгі қыздар арасындағы жүктілік 50% жоғары

Ерте жүктілік жасөспірім қыз үшін ғана емес, оның баласы үшін де қауіпті, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.

Жасөспірім қыздардың жүктілігі көбінесе қалаусыз, жоспарланбаған болып табылады және ауыр әлеуметтік-медициналық зардаптардан басқа, жақын ортада қоғамдық айыптау, стигматизация мен қорлауды тудыруы мүмкін.

Бірақ ең маңызды фактор-қыздардың, олардың болашақ балаларының денсаулығы, өйткені ерте жүктілік және одан кейінгі босану әртүрлі асқынулардың қаупін тудырады.

Жасөспірім аналар қан кетудің, преэклампсияның, эклампсияның (қысымның күрт жоғарылауы, құрысулар), ұрықтың құрсақішілік өлімінің, мерзімінен бұрын босанудың және салмағы аз балалардың туылуының асқыну қаупіне ұшырайды.

20 жасқа дейінгі жас аналардың өмірінің бірінші жылындағы өлген баланың туу немесе балалар өлімінің көрсеткіштері 20-29 жас аралығындағы аналардағы ұқсас жағдайларға қарағанда 50% жоғары.

Әрине, контрацепция әдістерін қолдана отырып, қаламаған жүктіліктің пайда болу жағдайынан аулақ болған жөн, бірақ егер жүктілікті тоқтату қажет болса, мұны тек медициналық мекемелерде дәрігердің бақылауымен заманауи қауіпсіз технологияларды қолдана отырып жасау керек.

Сіз кез-келген тәуелсіз қадамдар жасай алмайсыз (дәрі-дәрмектерді базардан сатып алыңыз немесе белгісіз дәрі-дәрмектерді ішіңіз), бұл болашақта қабыну ауруларына, бедеулікке және кейде өлімге әкелетін ауыр асқынуларға әкелуі мүмкін.

Контрацепцияның заманауи әдістерін тосқауыл, химиялық, гормоналдық  және хирургиялық, тиімділігі жоғары (сенімді) және тиімділігі төмен деп бөлуге болады. Әрбір контрацепция әдісінің тиімділігі Перль индексімен анықталады. Перлдің индексі контрацепцияның белгілі бір әдісін дұрыс және жүйелі түрде қолданған кезде 100 әйелде бір жылдың  ішінде болған жоспарланбаған жүктіліктің санына тең.

Бұл көрсеткіш неғұрлым төмен болса, контрацепция әдісі соғұрлым сенімді болатынын білу маңызды. Мысалы, Перль индексі 2 әдістің 98% жағдайда тиімді екенін білдіреді, ал егер Перль индексі 9 болса, онда бұл контрацепция әдісі тиімсіз және 91% жағдайда қорғайды.

Біздің елде келесі кең таралған әдіс-спираль, сондықтан оны жиі атайды. Жатырішілік құралды (жіс) атау дұрысырақ. Бұл әдісті босанған әйелдер жиі қолданады, дегенмен Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сарапшыларының соңғы ұсыныстары бойынша ЖІС-ті  тумаған жас әйелдер, бірақ егер олар ЖЖБИ-мен ауыру қаупі жоқ болса және ең көп дегенде бір жыныстық серіктес болса қолдана алады. Әдістің тиімділігі 99,4% – 99,8%.  Жатырішілік құрал ЖЖБИ, АИТВ-дан қорғамайды.

Балалардың денсаулығын сақтауда профилактикалық медицинаға үлкен мән беріледі. Жыл сайын МСАК деңгейінде 0-ден 17 жасқа дейінгі балаларды профилактикалық тексеру жүзеге асырылады.

Кәмелетке толмағандар мен жастардың репродуктивті және психикалық денсаулығын сақтау бойынша елімізде 200 жастар денсаулық орталығы жұмыс істейді.

Жастар денсаулық орталықтары репродуктивті және психикалық денсаулықты сақтау бойынша консультациялық, емдеу-диагностикалық, психологиялық, әлеуметтік және заңгерлік қызметтерді ұсынады.

ДДҰ мәліметтері бойынша, 15-19 жас аралығындағы 16 миллионға жуық қыз жүкті болып, босанады, бұл әлемдегі барлық босанулардың 11%-ын  құрайды. Мұндай жағдайлардың 95%-ы халықтың табысы төмен және орташа мемлекеттерде анықталады. Статистикаға сәйкес, қыздардағы жүктіліктің 30%-ы жасанды үзумен, 14%-ы абортпен, 56% – ы босанумен аяқталады. Кәмелетке толмағандардың үштен екісі некесіз босанады. Әлеуметтік мәртебесі бойынша пациенттердің 72%-ы мектепте оқиды.

ҚР-дағы ақпараттық базаның деректері бойынша 2022 жылы 15-17 жастағы жасөспірімдердің арасындағы жүкті әйелдердің көрсеткіші (қоса алғанда) тиісті халықтың

Бүгінгі балалар мен жасөспірімдердің ұрпақты болу денсаулығының жағдайы кейінгі 10-15 жылдағы демографиялық процестерге тікелей әсер ететінін түсіну керек. 

Жалпы ұлт денсаулығы, елдің демографиялық жағдайын жақсарту қыздар мен жасөспірімдердің репродуктивті әлеуетіне байланысты.